Τα βιβλία που περιγράφουν πραγματικά  γεγονότα και καταστάσεις οι οποίες αποτελούν ιστορία, παραμένουν διαχρονικά και πολύτιμα όσα χρόνια κι΄ αν περάσουν – ιδιαίτερα στην σημερινή εποχή που χαρακτηρίζεται από αδιαφορία, έλλειψη γνώσης και λήθη απέναντι ακόμα και στην πιο πρόσφατη ιστορία μας. 

Έτσι και  «Το Θαύμα – Μια πραγματική ιστορία» του Λεωνίδα Κουμάκη, αποτελεί μια ζωντανή μαρτυρία της τουρκικής πολιτικής απέναντι στον Ελληνισμό τα τελευταία 100 χρόνια – και όχι μόνο. Το βιβλίο αυτό γράφτηκε το 1992 μέσα σε λίγα εικοσιτετράωρα σε ένα μικρό, λιτό δωμάτιο ενός Αιγαιοπελαγίτικου νησιού  – απέναντι από τις αλησμόνητες πατρίδες. Κυκλοφόρησε το 1993 και επανεκδόθηκε το 1994 και το 1996 - και οι τρείς εκδόσεις του έχουν εξαντληθεί εδώ και πολλά χρόνια.

Ένα από τα σχόλια αυτά, έγινε με επιστολή που γράφτηκε στις 10 Δεκεμβρίου 1994 από τον Bernard Marjollet ένα Γάλλο εκπαιδευτικό – καθηγητή κλασικής φιλολογίας, στην Ελληνική γλώσσα. Η επιστολή αυτή διατυπώνει με συγκινητικό τρόπο τα συναισθήματα του από την μελέτη του βιβλίου «Το Θαύμα – Μια πραγματική ιστορία» και έχει ως εξής:

....Το βιβλίο σας ΤΟ ΘΑΥΜΑ έχει ενδιαφέρει πάρα πολύ το νου μου, την καρδιά μου και την ψυχή μου. Ατελείωτα σας ευχαριστώ.

Διάβασα πολύ προσεχτικά το βιβλίο σας. Όχι μόνο κάθε Έλληνας, αλλά και κάθε Ευρωπαίος θα έπρεπε να το έχει, να το διαβάζει και να το συλλογιέται γιατί εκεί μέσα λέγονται και περιγράφονται προσηκόντως όλα, όσον αφορά την Τουρκία και τους Τούρκους απέναντι στην Ελλάδα και στους Έλληνες.

Ένα τέτοιο βιβλίο περιποιεί τιμή στο συγγραφέα, στην οικογένειά του και στην πατρίδα του γιατί έχει γραφτεί χωρίς πάθος και με ανοχή, δηλαδή αντικειμενικά.

Παράδοξα, αυτό είναι βιβλίο που διαφαίνεται όλη η αγάπη ενός παιδιού για τους γονείς του, για την οικογένειά του, για την Κωνσταντινούπολη του, για τη χώρα του, για το λαό του. Αυτή είναι η αφήγηση ενός αφελούς και καθαρού παιδιού μπροστά στο θέαμα το οποίο δημιουργούν άσπλαχνα και μισητά όντα.

Από το βιβλίο σας έμαθα πολλά. Γνώριζα κάπως, δηλαδή επιπολαίως, τις Ελληνοτουρκικές σχέσεις, ιδιαίτερα αφού διάβασα το λαμπρότατο βιβλίο του Νίκου Καζαντζάκη: Αναφορά στον Γκρέκο (αυτό, το διάβασα Γαλλιστί). Γνώριζα λίγο το Αρμενικό, το Κυπριακό και το Κουρδικό. Υποψιαζόμουν τα προβλήματα της Δυτικής Θράκης και των ελληνικών νησιών του Αιγαίου. Μα αγνοούσα ολότελα – για μεγάλη ντροπή μου! – τα ανυπόφερτα γεγονότα της Κωνσταντινούπολης και τη βαρβαρότητα των Τούρκων απέναντι στους Έλληνες. Έτσι το βιβλίο σας έχει παγιώσει και στερεώσει το συναίσθημά μου και την κρίση μου σχετικά με τους Τούρκους.

Κυριολεκτικά διάβασα άπληστα το βιβλίο σας και διαπίστωσα πως είχε επιβεβαιωθεί και επιπλέον – αν ήταν ανάγκη – ενδυναμωθεί η θέση μου αντίκρυ στην Τουρκία και στους Τούρκους.

Ξέρετε πως συμμετέχω τα αισθήματα τα οποία έχετε την αιδώ να μην εκφράσετε κατευθείαν, αλλά τα οποία υπαγορεύει πάντα η ανάγνωση του βιβλίου σας.

Το βιβλίο σας είναι αξιόλογη διήγηση την οποία θα διαχέω (προφορικά) γύρω σ’ εμένα. Λυπούμαι όμως που είμαι συνταξιούχος. (Γεννήθηκα το 1931. Διετέλεσα καθηγητής κλασικής φιλολογίας σε λύκειο από το 1959 έως το 1991. Δίδασκα Γαλλικά, Αρχαία Ελληνικά και Λατινικά). Πράγματι, αν δίδασκα ακόμα τώρα, θα το διηγούμουν και θα το παράγγελλα θερμώς στους μαθητές μου, ελληνιστές ή όχι.

Το βιβλίο σας εκθέτει τέλεια, οδυνηρά γεγονότα που έχουν προξενήσει βαθιά και διαρκή σημεία στην ιστορία της χώρας σας. Αυτά τα γεγονότα – αλίμονο! μακάρι να κάνω λάθος – κινδυνεύουν να ξαναγεννηθούν από ημέραν εις ημέραν. Θυμάμαι ιδιαίτερα τα νησιά του Αιγαίου και όσα γράφετε στον επίλογό σας.

Παραμελώντας την ιστορία και θεωρώντας μόνο την γραφή, σας κάνω γνωστά τα αισθήματά μου. ΤΟ ΘΑΥΜΑ είναι το πρώτο βιβλίο γραπτό ελληνιστί που διάβασα ολοκληρωτικά αφού μαθαίνω τη γλώσσα σας. Δε γνωρίζω πολύ λεξιλόγιο και μεταφράζω δυσκόλως κάποιες εκφράσεις τυπικά ελληνικές, μα διάβασα και κατάλαβα αρκετά ευκόλως το βιβλίο σας γιατί η γλώσσα του είναι φανερά, απλή, φυσική, λιτή…Έτσι αυτές οι αρετές μεγαλώνουν τη συγκίνηση την οποία προξενά το βιβλίο αυτό.

ΤΟ ΘΑΥΜΑ είναι βιβλίο πολύ συγκινητικό από την αρχή έως το τέλος, τόσο μάλλον που γράφεται με αμεροληψία, χωρίς ανώφελα καθέκαστα, χωρίς υπέρμετρο και υπερβολικό πραγματισμό. Δεν μπορεί κανείς να κρύψει την ταραχή του και τη συγκίνησή του όταν διαβάζει όλες αυτές τις αναμνήσεις που αναμειγνύονται συνεχώς η αγωνία, ο φόβος, η θλίψη, η κτηνωδία.. Όλα είναι συγκινητικά και όλα θα έπρεπε να μνημονευτούν: η ιστορία του πανί και των τεσσάρων εικόνων, το προσκύνημα στους τόπους της παιδικής ηλικίας, οι αποχαιρετισμοί στους όλους αγαπημένους και στα όλα αγαπημένα, το φιλί και τα δάκρυα στην ελληνική γη, η επανεύρεση του πατέρα…δίχως να ξεχάσει τα λόγια του κυρίου Κλεόπα…

Το βιβλίο σας είχε για μένα ένα τριπλό θαύμα: διανοητικό, αισθηματικό και πνευματικό.

Υ.Γ.: Σας παρακαλώ, συγχωρήσετε τα λάθη μου. Σας ευχαριστώ.